قبل از اینکه به ادامه انواع ونت بپردازیم باید بدانیم که در آمریکا، مقررات لوله کشی ایالتها با هم فرق می کند حتی برخی انواع ونت حاصل تجربه موفق در طول چند دهه در یک ایالت هستند که بعداً به مقررات ایالات دیگر ورود پیدا کرده اند. گاهی نیز یک ونت خاص در مقررات لوله کشی یک ایالت به رسمیت شناخته نشده است.

مقررات دو ایالت مهم کالیفرنیا

Uniform Plumbing Code (UPC)۲۰۱۶

و نیویورک

International Plumbing Code (IPC)۲۰۱۸

جالب است که در برخی موارد مثل ونت تر  دو کد بالا و مقررات ایران و نشریه ۱۲۸ سازمان برنامه و بودجه همه با هم فرق دارند که یکی از این چهار طرح را به سلیقه شخصی در ادامه مطرح می کنیم. یکی از دلایل تفاوت بین مقررات ایران و و دو کد آمریکا سایز سیفون و لوله فاضلاب توالت است.در حالیکه مینیمم سایز فاضلاب توالت شرقی و غربی در ایران ۱۰۰ میلیمتر است مینیمم سایز توالت غربی در مقررات آمریکا برابر خروجی خود توالت اینترنشتال پلامینگ کد و یا ۷۵ میلیمتر یونیفورم پلامینگ کد در نظر گرفته شده است

 در ویرایش قبل مبحث 16 تنها عبورلوله های افقی فاضلاب از واحد مجاور ممنوع بود به این صورت عبور رایزر به عنوان لوله ای عمودی از واحدهای بالا و پایین و کار کردن لوله افقی در سقف واحد پایینی که مجاور محسوب نمی شود ازاد بود. در ویرایش جدید مطابق متن تصویر متاسفانه بر خلاف مصلحت، کلا عبور لوله فاضلاب یک واحد از واحد دیگر ممنوع اعلام شده که ایرادات زیر را دارد

1. اولا در اینصورت نمی توان درسقف واحد پایینی فاضلاب را کار کرد این خود باعث می شودکه
الف: لوله ها دفن شود و دسترسی به لوله، مذکور در همین بند مخدوش شود

ب: طبق بند 16-4-2-3 سیفون باید قابل دسترسی باشد و برای تمیز کردن ادواری آن پیش بینی های لازم به عمل آید

همچنین طبق همین بند پیش بینی های لازم برای دسترسی به سیفون های زیر خاک باید به عمل آید

ج: ارتفاع توالت ایرانی بر طبق تصویر زیر در نشریه 128 برابر 50 تا 70 سانت می شود یعنی پله ای 70 سانتی برای توالت خانه خواهیم داشت.
د: به اندازه پله و سیفون توالت باید خاک یا دیگر مصالح برای پر کردن کف بکار برد که چند تن بار ساختمان را زیاد می کند
2.عبور رایزر از مشاع که برداشت از این بند است همیشه ممکن نیست و گاهی سرویسها نزدیک نورگیر یا راه پله نیستند گرچه اصلا عبور تاسیسات از راه پله ضد حریق ممنوع است.

جمع بندی: برای آنکه تمام بندهای مبحث 16 ویرایش جدید رعایت شود تمام سیفونها باسد در سقف کاذب اجرا شود و نقشه معماری به گونه ای باشد که رایزرها درون داکتهایی قرار گیرد و این داکتها و سقف کاذب از طریق آدم روهایی از طریق مشاعات قابل دسترس باشد.

تله اب یا سیفون برای جلوگیری از برگشت بوی نامتبوع از چاه فاضلاب است

درپارکینگ وبالکن که اب زیاد ریخته نمی شود سیفون زود خشک می شود و کارایی ندارد و فقط احتمال یخ زدگی را در دوران بارش و یخ بندان زیاد می کند

 این موارد را بدون سیفون به چاه اب باران می ریزیم که بو ندارد بهمین دلیل چاه فاضلاب و آب باران را نمی توان یکی گرفت

دلیل دیگر جدا کردن چاه فاضلاب و آب باران پس از اتصال به اگو شهری است که در زمان بارش مقدار فاضلاب اگو از ظرفیت حداکثری خارج نشود

در جدول شکل زیر فرمهای مختلف سیفون لوله های فاضلابی از جنس پی وی سی سخت متعلق به یک کارخانه خاص دیده می شود. دو نمونه از این سیفونها برای کامل شدن به یک زانو ۴۵ اضافه نیاز دارند

سیفون بشکلهای دیگر شبیه گلوی شتر فرم کلاسیک سیفون است و در دو نوع علم بلند و علمک کوتاه وجود دارد و برای لوله های فاضلابی پلی اتیلن سیاه رنگ (جوشی) و پلی پروپیلن طوسی رنگ (پوش فیت) متداول است

شکل دیگر زیر نشان می دهد که گاهی سیفونهای پوش فیت هم شکل کلاسیک سیفون بصورت شتر گلو را ندارند و شکلی شبیه سیفونهای پی وی سی سخت دارند

نحوه اجرای لوله کشی سر چاه فاضلاب بهمراه اگو انتظار شهری به روایت تصویر از شرکت پلیمر گلپایگان که در آن ابتدا شاخه های فاضلاب در یک چند راه به نام منهول که دریچه بازدید هم دارد به هم متصل می شوند و یک مسیر میشوند سپس این مسیر به دو مسیر منفک میشود که یکی به چاه می ریزد و دیگری بصورت اگو انتظار به خارج از ساختمان می رود. با وجود اینکه گذاشتن شیر یا شیر یکطرفه در مسیر فاضلاب در مقررات ایران ممنوع و در بسیاری از کشورهای غربی حتی اجباری است در شکل برای دو مسیر چاه فاضلاب و اگو انتظار شیر یکطرفه قفل دار گذاشته شده که با راه افتادن اگو شهری در آن منطقه بتوان بدون تغییر در لوله کشی صرفا با شیر مسیر چاه را مسدود و مسیر اگو را باز کرد

طبق بند 16-4-2-5 مبحث 16 سیفون شبکه فاضلاب ساختمان بر روی لوله منتهی به اگو شهری لازم نیست مگر ضرورت آن در مواردی مورد تایید قرار گیرد. در هر صورت در صورت نصب این سیفون نکات زیر باید رعایت گردد

در طرف ورودی سیفون دریچه بازدید و هواکش باید پیش بینی گردد

قطر نامی هواکش نباید از نصف قطر لوله فاضلاب کمتر باشد

انتهای لوله هواکش باید در خارج از ساختمان قرار گیرد و دهانه ان با توری مقاوم حفاظت شود

در اشکال و جدول زیر نمونه کیتهای آماده سیفون فاضلاب ساختمان به اگو شهری نشان داده شده است گرچه طبق بند عدم لزوم این سیفون بر روی اگو، بکارگیری آنها توصیه نمی شود

بندهای زیر از بخش اب باران مبحث 16 مقررات ملی ویرایش جدید انتخاب شده و نتایج مهم زیر از ان قابل استنتاج است:
1. کفشوی بالکن و خرپشته در اینجا بصورت هم ارز نام برده شده پس کفشوی بالکن از دید مبحث، اب باران حساب می شود
2. معیار تعریف اب باران بودن یک کفشوی طبق بند های بالا باران گیر بودن ان است، که شامل پارکینگ و بالکن و خر پشته و حیاط خلوت روباز می شود
3. یک معیار برای باران بودن یک کفشوی این است که ابریز در ان کم است و جریان هوا  بر آن زیاد است و در صورت داشتن سیفون و نصب به فاضلاب سیفون خشک شده و بو و سوسک خواهد داشت
4. در بندهای بالا ذکر شده که دو تا بودن کفشوهای باران بجز برای بالکن و خرپشته الزامیست
5. به طریق ضمنی وجود یک کفشوی باران برای بالکن طبق مطلب بالا الزامی حساب می شود
6. در بندهای بالا ریختن اب باران در شبکه فاضلاب به دلیل اضافه بار بر اگو شهری هنگام بارش ممنوع است و در پروانه ساخت همه ساختمانها این مساله بصورت یک بند ذکر شده است

7. در مورد کفشوی باران ذکر شده که دارای توری باشد و 10 سانتی متر از سطح بام بالاتر باشد که به معنای کفشوی قارچی شکل است که عکس و توضیحات آن را در تصاویر می بینیم. توجه شود که از ابتدا در مورد کفشوی بام باید به سازنده توضیح داد چون قطعه بالایی کفشوی قارچی یا بام به قطعه پایینی کفشوی (با نام کف خواب) معمولی نمی خورد و در زمان عایق بام باید لزوم کف خواب مناسب مد نظر قرار گیرد

8. قطعا کفشوی چدنی بدلیل سنگینی و عدم جابجایی با آب بهتر است همچنین کفشوی پلاستیکی در مقابل آفتاب آسیب پذیر است

ادله لزوم تفکیک لوله کشی و چاه فاضلاب و آب باران:

۱. لوله کشی فاضلاب شهری ظرفیت محدود دارد و ریختن آب باران منازل به آن سبب تبدیل شدن جریان سطح آزاد (جریان کانالی) در لوله به جریان تحت فشار (جریان لوله ای) و پس زدن فاضلاب در نقاط پایین دستی یا حتی ترکیدن و جدا شدن لوله ها از هم می گردد
۲. کفشورهایی که برای آب باران در نظر گرفته می شوند یا سیفون ندارند یا بدلیل کم بودن بارش و در معرض هوا بودن سیفون آنها همیشه خشک است و در صورت اتصال آب باران به فاضلاب بوی فاضلاب در بالکن و پشت بام و حیاط خلوت خواهد پیچید
۳.لزوم جدایی آب باران و فاضلاب یکی از بندهای تمام پروانه های شهر تهران است
۴. بند ۱۶-۴-۱-۳ مقررات ملی «لوله کشی آب باران ساختمان باید از لوله کشی فاضلاب بهداشتی کاملا جدا باشد»
۵. ریختن آب باران به اگو شهری حجم فاضلاب با لزوم تصفیه را نیز بالا می برد در حالیکه آب باران نیاز به تصفیه نداشته است
۶. آبی که از زمین در آمده اگر به سفره زیر زمینی برگردد از نشست زمین هم جلوگیری می کند و زیر سازه محکم‌تر می شود.
۷. برخی بر بحث بیولوژی اختلاط این دو آب اشکالاتی وارد می کنند

ونت از با اهمیت ترین و‌ در عین حال متنوع ترین مباحث لوله کشی یک ساختمان است. کد بین المللی لوله کشی، اساس مقررات ملی آمریکا و مقررات ملی ایران می باشد که در فصل ۹ خود به ونت پرداخته است. متاسفانه این کد بین المللی کمی دیر هضم است و ترجمه مبحث ۱۶ فهم آن را بهتر ننموده است. با الهام از یک پاورپوینت متعلق به یک موسسه آموزشی در جورجیا آمریکا بندهای فصل ۹ مقررات لوله کشی آمریکا مصور شده اند و کنار هر تصویر بند مورد اشاره نیز آمده است. البته این پاورپوینت در اصل ویرایش ۲۰۰۶ کد بین المللی لوله کشی را درج کرده است که توسط اینجانب با متن کد سال ۲۰۱۸ تعویض شده و تصاویر مرجعی دیگر نیز به این اسلایدها اضافه شده است. منبع دیگر نشریه ۱۲۸ سازمان برنامه و بودجه است که آن هم مصور است. در چند پست بعد با کمک این اسلایدها و نشریه ۱۲۸ به بررسی انواع ونت می پردازیم. در مواردی که عکسی در مقررات ملی درباره مطلب وجود دارد، این عکس نیز آورده شده است. تفاوتهایی بین ویرایش ۲۰۱۸ کد بین المللی لوله کشی و ویرایشهای قدیم آن وجود دارد که متاسفانه در ویرایش جدید مبحث ۱۶ اصلاح نشده است. جهت احترام به سازنده اولیه این اسلایدها لوگو آن حذف نشده است. سعی شده پستهای بعد جامع ترین منبع ونت فاضلاب باشد. در بین پستهای ونت برای تنوع ادامه بحث تبرید مطرح می گردد.

هنگامیکه بام برای حضور افراد استفاده میشود لوله ونت باید حداقل تا ارتفاع ۲۱۳۴ میلیمتری سطح بام بالا رود و در غیر اینصورت ۶ اینچ بالا رود
در جایی که دمای طرح ۹۷.۵ درصد خارج برابر ۱۸- یا کمتر باشد لوله ونت خروجی از بام یا دیوار ساختمان از ۳۰۵ میلیمتر قبل از مرز حرارتی ساختمان باید کمتر از سایر ۷۶ میلیمتر نباشد
انتهای ونت نباید در فاصله افقی کمتر از ۳ متری از هیچ بازشویی یا محدوده زیر این سه متر فاصله قرار داشته باشد.اگر انتهای ونت در فاصله کمتر از ۳ متر افقی از بازشو باشد باید حداقل ۹۱۴ میلیمتر عمودی بالاتر از بازشو رود
انتهای ونت اگر از دیوار بیرون بزند باید حداقل ۳۰۴۸ میلیمتر عمودی از کف متوسط و همین مقدار از خط محدوده پارکینگ فاصله داشته باشد و در مقابل ورود پرندگان و جوندگان محافظت گردد
در جایی که دمای طرح ۹۷.۵ درصد خارج برابر ۱۸- یا کمتر باشد لوله ونت خروجی ساختمان باید توسط عایق یا گرما از یخ زدگی حفظ شود
برای هر ساختمان که پنج شاخه افقی فاضلاب یا بیشتر با فاصله از هم به درون رایزر فاضلاب می ریزد (پنج طبقه یا بیشتر شاخه افقی فاضلاب دارد) یک رایزر ونت الزامیست
ساختمان ۴ طبقه و کمتر ونت نمی خواهد

ونت لوازم بهداشتی با اتصال به بالای شاخه افقی فاضلاب درفاصله ای درمحدوده جداول وتصاویر بالا از سیفون دستگاه شروع میشود(این فاصله در ویرایش قدیم مقررات آمریکا و ویرایش جدید و قدیم مبحث ۱۶ یکی است ولی در ویرایش جدید مقررات آمریکا بیشتر و ساده تر شده که هر دو نوع جدول را در تصاویر میبینیم)شیب لازم لوله فاضلاب بین این محل اتصال وسیفون هم در جدول آمده است.اتصال ونت به فاضلاب درفاصله کمتر از دو برابر قطر لوله فاضلاب از سیفون هم ممنوع است

برخی فکر می کنند اگر فاصله رایزر فاضلاب از سیفون دستگاه کمتر از حداکثر فاصله مجاز سیفون از ونت باشد انشعاب فاضلاب ونت نمی خواهد در حالیکه رایزر فاضلاب به دلیل احتمال همزمانی مصرف در ساختمان چند طبقه ونت حساب نمی شود و فقط در ساختمان یک طبقه می توان رایزر فاضلاب را ونت تر حساب کرد. سایز ونت که به وسیله ای وصل می شود حدقل نصف قطر لوله فاضلاب مربوطه است البته اگر مسیر رایزر ونت تا محل اتصال ونت به فاضلاب بیش از 40 فوت یعنی 12 متر و 20 سانت باشد سایز ونت را باید یک سایز بزرگ فاصله محل اتصال ونت یک دستگاه به فاضلاب آن تا سیفون دستگاه نباید از فواصل مشخص شده در جداول یعنی 48 برابر قطر سیفون بیشتر باشد همچنین فاصله محل اتصال ونت از سیفون نباید از مقادیر مشخص شده در جدول یعنی 2 برابر قطر سیفون کمتر باشد.

یکی از اشتباهات عجیب و رایج ( شاید تعمدی) در بین سازندگان و لوله کشان این است که گذاشتن ونت بر بالای تمام علمکهای فاضلاب را اجرای فول ونت می نامند در حالیکه این اجرا نه تنها فول ونت نیست بلکه مجاز هم نیست و اسمی هم ندارد. در واقع فول ونت در زمانیکه نتوانیم شرایط ونت تر یا مداری یا حلقوی را محقق کنیم انجام می شود و برای تک تک دستگاهها باید جداگانه ونت گذاشت، حتی اگر زمینی باشند. البته خوشبختانه با کمی درایت معمولا می توان تجهیزات را بگونه ای چید و سایزها را بگونه ای تعیین کرد که شرایط ونت تر یا مداری محقق گردد برای اشنایی با شرایط خاص این دو ونت می توانید در زیر جستجو کنید 
منبع عکسها کانال خوب دکتر پیرکندی

ونت لوازم بهداشتی مطابق شکل برای اتصال به رایزر خود باید تا۶اینچ بالاتر از تراز بالاترین سرریز لوازم بهداشتی بالا اید و درطول این مسیر،قائم باشد(یعنی زاویه با افق بیشتر از ۴۵ درجه)
همه مجریان،ونت را به بالای شاخه فاضلاب دستگاه وصل میکنند و چون بالای شاخه فاضلاب وسط سقف سرویس است آن را بصورت افقی یا با زاویه کمتر از ۴۵ از افق به گوشه دیوار میبرند و سپس به بالای کف میرسانند.طبق این بند اینکار ممنوع است و بهمین دلیل اجرای ونت لوازم بسیار مشکل است و ونت تر توصیه میشود.راه اجرای ونت لوازم اینست که شاخه افقی فاضلاب به موازات و کنار دیوار عبور کند تا ونت آن مستقیم از کناردیوار بالا بیاید

پایین آمدن لوله فاضلاب از سیفون تا محل اتصال به رایزر بیش از قطر لوله فاضلاب مطابق شماتیک ممنوع است
پانویس مهم:طبق این بند استفاده از زانوی ۴۵ و سه راه ۴۵ برای اتصال شاخه افقی فاضلاب به رایزر مطابق شکل ممنوع است چون مقدار پایین آمدن لوله افقی در اثر شیب،بیش از قطر لوله فاضلاب می شود و در هنگام عبور آب از لوله افقی فاضلاب انتهای آن که همان محدوده سه راه و زانو هست جای عبور هوا ندارد.تمام مجریان این بند را خلاف مطلب بالا و با زانو و سه راه ۴۵ اجرا میکنند.راه حل جایگزین استفاده از سه راه ۸۷.۵ درجه شکل تولیدی شرکتها است که حتی باعث میشود شیب لوله افقی فاضلاب هم نیاز به تنظیم نداشته باشد زیرا وقتی رایزر دقیقا عمود باشد این سه راه شیب لوله افقی فاضلاب را دقیقا برابر ۲.۵ درجه نگه میدارد.نکته دیگر این است که طبق این بند کل شاخه های فاضلاب زیر سقف باید در یک سطح با شیب کمتر از ۴ درصد باشند که در اکثر کارها که پوتر در سقف سرویس وجود دارد این بند رعایت نمیگردد (عکسهای بالا) و تراز لوله ها را بالا و پایین میکنند و حتی در برخی جاها لوله افقی فاضلاب عمودی میشود.خلاصه اینکه لوله افقی فاضلاب باید واقعا افقی باشد

عکسهای زیر نمونه هایی از اجراهای ممنوع با توجه به این بند است

راه حل اجرای درست اتصال فاضلاب افقی به رایزر با توجه به این بند سه راه 87.5 درجه مطابق شکل یا سه راه خم 87.5 درجه است

توجه شود تقریبا تمام تولید کننده های پی وی سی فاضلابی، سه راه معمولی ۸۷.۵ درجه یا سه راه خم ۸۷.۵ درجه را دارند

تصاویر بالا متعلق به پلیمر گلپایگان است. در صورتیکه این سه راه در کارخانه ای نبود می توان این اتصال را از این شرکت یا شرکتهای دارای این اتصال استفاده کرد

شنیده ایم که تغییر مسیر در خطوط فاضلاب نباید بصورت ۹۰ درجه ناگهانی (زانو ۹۰ درجه) باشد. البته این مسأله در مورد تغییر مسیر افقی بیشتر صادق است. هنگامیکه فاضلاب افقی طبقه بخواهد به رایزر بریزد می تواند از طریق چهار نوع سه راه شکل به رایزر بریزد. از چهار سه راه و شیوه، دو شیوه مناسب نیست (تصویر)

۱. سه راه ۸۷.۵ درجه که در آن اگر رایزر عمود قرارگیرد انشعاب افقی با شیب ۲.۵ درجه که شیب ایده آلی است قرار می گیرد. (عکس در تصویر)

۲.سه راه خم ۸۷.۵ درجه که همان سه راه ۸۷.۵ درجه است که انشعاب آن با شعاع انحنای دایروی بزرگتری به شاخه اصلی می ریزد

۳. سه راه ۴۵ درجه که یک زانوی ۴۵ اضافه جهت استفاده از آن به عنوان سه راه ۹۰ درجه نیاز است. این دو انحراف ۴۵ بدلیل پایین آمدن بیش از حد شاخه فاضلاب ممنوع است

۴. استفاده از سه راه ۹۰ معمولی که روش مناسبی نخواهد بود

لازم به یادآوری است همه کارخانه های ساخت لوله الزاما تمام انواع سه راه یا زانو را ندارند یا ممکن است چند نوع علاوه بر انواع بالا داشته باشند

فلش روی سه راه 87.5 درجه جهت سه راه و جهت شیب ان را نشان می دهد

شنیده ایم که تغییر مسیر در خطوط فاضلاب نباید بصورت ۹۰ درجه ناگهانی (زانو ۹۰ درجه) باشد.

طبق بند 16-4-2-5 مبحث 16 شاخه افقی فاضلاب حتی المقدور نباید تغییر امتداد داشته باشد. در صورتیکه تغییر امتداد ناگزیر باشد، باید با اتصال 45 درجه یا کوچکتر باشد. 

در همین بند آمده لوله قائم فاضلاب که فاضلاب طبقات را به لوله اصلی افقی می ریزد، باید با اتصالات حداکثر 45 درجه به لوله افقی متصل شود

طبق بند 16-4-4-3 مبحث 16 لوله باید تا حد امکان مستقیم نصب شود. اگر تغییر جهت لازم شود باید از انواع زانوهای پیش ساخته استفاده شود. حداکثر زاویه اتصالات در تغییر جهت لوله های اصلی 45 درجه است. 

از چهار زانو، در شکل یکی زانو ۹۰ درجه معمولی است که کلا مطرود و ممنوع می باشد. سه زانو دیگر به قرار زیر می باشند (تصویر)

۱. زانو ۸۷.۵ درجه که تنها برای ریختن فاضلاب افقی به رایزری که عمود قرارگیرد استفاده می شود و در این حالت انشعاب افقی با شیب ۲.۵ درجه که شیب ایده آلی است قرار می گیرد.

۲.زانو خم ۸۷.۵ درجه که همان زانو ۸۷.۵ درجه است که انشعاب آن با شعاع انحنای دایروی بزرگتری به شاخه اصلی می ریزد این زانو هم بدرد اتصال شاخه افقی فاضلاب به رایزر می خورد

۳. زانوی ۴۵ که همراه یک زانو یا سه راه ۴۵ درجه دیگر به عنوان زانو یا سه راه ۹۰ درجه بکار می رود. این دو انحراف ۴۵ درجه خود به خود یک شعاع انحنای مناسب جهت تغییر مسیر فاضلاب ایجاد می کند. که البته کاربرد این زانو تنها در حالت تغییر مسیر افقی مناسب است

لازم به یادآوری است همه کارخانه های ساخت لوله الزاما تمام انواع زانو را ندارند یا ممکن است چند نوع علاوه بر انواع بالا داشته باشند

در تصویر زیر، یک سیستم لوله کشی فاضلاب پوش فیت در نمایشگاه تاسیسات دیده می شود. به این بهانه چند نکته تصویر مرور می شود.

در تصویر دو رایزر عمودی فاضلاب و ونت در کنار هم مشاهده می شود و رایزر ونت باید در پایینتر از پایین ترین انشعاب افقی با زاویه ۴۵ درجه به رایزر فاضلاب وصل گردد. این رایزر در بالا هم می تواند با همین زاویه با رایزر فاضلاب یکی شود. حداقل بالای همه علمکهای فاضلاب باید در ۱۵ سانتیمتر بالاتر از تراز سرریز لوازم بهداشتی به رایزر ونت وصل شود که نمونه آن را در شاخه بالایی فاضلاب افقی می بینیم.
شاخه افقی پایینی فاضلاب تصویر احتمالا یک توالت شرقی و یک رو شویی است و یک ونت بالای علمک روشویی کم دارد.
شاخه افقی بالایی فاضلاب تصویر احتمالا یک کفشوی و یک رو شویی است و به درستی یک ونت بالای علمک روشویی ام وجود دارد. البته دقت شود که ونت باید تا ۱۵ سانتی متر بالای سرریز روشویی بالا می آمد و بعد به رایزر ونت وصل می شد.
نکات دیگر تصویر ۴۵ درجه بودن تمام اتصالات از جمله زانو و سه راه است و ونت خشک از بالا به فاضلاب افقی مد نظر وصل شود که فاضلاب درونش نرود.

با تشکر از جناب آقای مهندس زبرجدی

Wet Vent
هر لوله فاضلاب افقی یا عمودی جهت عبور فاضلاب که برای سیفون دیگری هوا رسانی داشته باشد ونت تر مینامند
۲.ونت تر برای حداکثر دو حمام در یک طبقه بکار میرود(چون احتمال استفاده همزمان دو دستگاه بهداشتی در یک حمام کم است)
۳.هر وسیله باید فاضلابش را با لوله جدا به لوله ونت تر عمودی یا افقی بریزد
۴.در ونت تر سایز لوله را بالاتر میبرند که هم از ان هوا عبور کند و ونت باشد و هم فاضلاب باشد. در تصویر نشریه 128 شرایط و سایزها و ترتیب دستگاهها برای یک حمام کامل با شماتیک توضیح داده شده است. در نگاه اول ممکن است عکسها با ترتیب شماتیک ونت تر تطابق نداشته باشد ولی اگر مسیر علمک تا رایزر را الزاما مستقیم در نظر نگیریم ابتدا سایز علمک ۷۵ است و بعد کفشور به آن می ریزد و در اخر فاضلاب توالت به مسیر می ریزد و سایز ونت تر ۱۰۰ می شود هر سایز که موجود نباشد باید یک سایز بزرگتر استفاده شود
۵.همه لوازم باید بالا دست توالت ها به لوله ونت تر عمودی بریزند و توالت‌ها همه در یک تراز و در اخر به این لوله بریزند
۶.گرچه طبق مقررات این ونت مثل ونت مداری و ونتهای دیگر محدودیت شیب فاضلاب ندارد بهتر است مثل همه آنها تا حد امکان افقی باشد

شماتیک اجرای صحیح ونت تر برای حمام و دستشویی کنار هم با رایزر فاضلاب و ونت در وسط در طبقه بالاترین 

 

ونت مداری ونتی است که برای توالتهای عمومی بسیار مناسب خواهد بود.ولی اجرای ان برای خانگی چون ونت باید به شاخه افقی فاضلاب زیر سقف وصل شود و تا ۶ اینچ بالای سرریز قائم بالا بیاید مناسب نیست

۱.این ونت برای حداکثر 8 وسیله بهداشتی زمینی (غیر علمکی) مثل توالت و کفشوی و وان و زیردوش است

۲.ترتیب لوازم بهداشتی در این ونت مهم نیست

۳.ونت بین دو تا بالادست ترین لوازم بهداشتی به فاضلاب افقی وصل میشود

۴.در صورت وجود بیش از سه کاسه توالت یک ونت کمکی هم باید بین پایین دست ترین دستگاه بهداشتی و رایزر به فاضلاب افقی وصل شود

۵.ونت کمکی می تواند تر باشد مثلا علمک یک روشویی باشد و تا 4 دی اف یو درون آن بریزید

۶.شیب فاضلاب افقی که ونت مداری دارد باید از 1 به 12 کمتر باشد

۷.قطر فاضلاب افقی که ونت مداری دارد باید در سرتاسر ان یکسان و برای دی اف یو کل لوازمی که به ان میریزد باشد

۸.سایز ونت مداری برابر ونت لازم کل  دی اف یو های ورودی به فاضلاب افقی باشد

۹.اگر دستگاه بهداشتی علمکی یا اضافی به فاضلاب افقی بریزد باید ونت جدا داشته باشد

۱۰. ونت مداری میتواندموازی و سری(ترکیبی)هم باشد(تصاویر)و در سری سایز ونت و فاضلاب پایین دست مجموع دی اف یو های هر دو است

در مواردی به جاهایی بر میخوریم که بالای سینک آشپزخانه یا رو‌شویی چیزی نیست که ونت بخواهد تا ۱۵ سانت بالای سرریز بالا رود.یکی از این موارد در جزیره در آشپزخانه هاست یعنی سینکی که مثل جزیره ای در وسط آشپزخانه قرار دارد.به همین دلیل به ونتی که برای این موارد ابداع شده و در تصاویر دیده می شود ونت لوازم جزیره ای گفته میشود.در این ونت مطابق شکل حتی اگر کل شاخه ونت جزیره را تا بالای سرریز سینک پر آب کنیم،آب وارد رایزر ونت نمیشود و فقط ونت جزیره پر میشود.همچنین با فرو نشست آب،ونت جزیره کاملا از آب خالی میگردد

ونت جزیره فقط برای سینک و روشویی مجاز است ولی برای ماشین ظرفشویی و لباسشویی در کنار سینک در کاربرد مسکونی هم مجاز میشود. این ونت باید تا سطح ورودی فاضلاب سینک بالا بیاید و بعد افقی شود.باید برای ونت در این حالت دریچه بازدید تعبیه کرد که کل ونت زیر سرریز قابل فنر زنی باشد

سایز این نوع ونت مانند ونت لوازم بهداشتی یعنی نصف سایز فاضلاب مربوطه است که نباید از ۳۲ هم کمتر باشد و اگر طول کل لوله شاخه فاضلاب از ورودی فاضلاب تا رایزر بیش از ۱۲.۱۹۲ متر باشد سایز ونت یک سایز بالا میرود

WASTE STACK VENT

در زبان انگلیسی  ویست به معنای فاضلاب بجز توالت و یورینال است و این نوع ونت برای فاضلاب مواردی مثل آشپزخانه ابداع شده است.

در این نوع سیستم به هیچ ونتی نیاز نیست و فقط رایزر فاضلاب باید تا بام ادامه یابد.

در این سیستم هر نوع دو خم یعنی جابجایی در راستای رایزر از بالاترین شاخه فاضلاب افقی که به رایزر می ریزد تا پایین ترین شاخه ممنوع است و رایزر فاضلاب باید کاملا عمودی و مستقیم باشد.

فاضلاب هر وسیله باید بصورت مستقل با لوله فاضلاب افقی مختص به خودش به رایزر بریزد یعنی یکی کردن فاضلاب لباسشویی و ظرفشویی و سینک و کفشو در شاخه افقی فاضلاب قبل از ریختن به رایزر ممنوع است.

همانطور که گفته شد ریختن فاضلاب هرگونه توالت یا یورینال (لوازم دارای فلاش تانک یا فلاش ولو)به رایزر این نوع سیستم ممنوع است.

دوخم (جابجایی راستای رایزر ونت) تنها ۶ اینچ بالاتر از سرریز بالاترین دستگاه بهداشتی که به رایزر می ریزد مجاز است.

سایز رایزر فاضلاب در این نوع سیستم بر اساس کل فاضلاب ریخته شده به رایزر و جدول تصاویر مشخص می شود و باید در کل طول رایزر حتی قسمت بالایی که به هوای آزاد می رود هم ثابت باشد.

رایزر فاضلاب در کنار خود یک رایزر ونت دارد. این رایزر باید تا پشت بام ادامه داشته باشد یا در بالای بالاترین فاضلاب افقی که به رایزر فاضلاب می ریزد بصورت اوریب به رایزر وصل شود و به عنوان رایزر فاضلاب تا پشت بام ادامه یابد. برای رایزر فاضلابی که فاضلاب پنج طبقه یا بیشتر به آن می ریزد رایزر ونت باید از پایین تا زیر پایینترین فاضلاب افقی که به رایزر می ریزد ادامه یافته و زیر آن بصورت اوریب به رایزر فاضلاب وصل شود. هنگامیکه رایزر فاضلاب در انتهای پایینی افقی می شود رایزر ونت را در پایین می توان به این لوله افقی هم وصل کرد به شرطی که فاصله محل اتصال ونت  تا زانوی افقی شدن رایزر بیش از 10 برابر قطر لوله فاضلاب نباشد. در ساختمانهای بیش از 10 طبقه در فواصل ده طبقه باید رایزر ونت و فاضلاب را بصورت اوریب بهم وصل کرد به این لوله واصل ونت کمکی گویند. باید سعی شود رایزرهای فاضلاب  در کنار ستونها یا دیوارهای خارجی باشد که تا همکف بدون دو خم و تغییر جا ادامه  یابند و در همکف توسط لوله های افقی فاضلابها جمع آوری شوند. 

هنگامیکه رایزر فاضلاب ساختمان افقی می شود یک پرش هیدرولیکی در آن اتفاق می افتد و طول لوله متاثر از این جهش تقریبا ده برابر قطر لوله است. برای رایزری که دو طبقه فاضلاب به آن می ریزد در این محدوده فاصله ده برابر قطر رایزر از زانو نباید انشعابی به لوله افقی شده وصل شود. همچنین ارتفاع پایین ترین فاضلاب افقی که به رایزر می ریزد تا زانویی افقی شدن رایزر باید بیش از اعداد مشخص شده در جداول زیر باشد. به دلایل مذکور معمولا هنگامیکه رایزر کنار ستون نیست و به پارکینگی می رسد که دیواری کنار آن نیست و باید در سقف پارکینگ افقی شود و به کناره دیواری برود تا به همکف انتقال یابد، فاضلاب طبقه اول را نمی توان تا ده برابرقطر لوله به این فاضلاب افقی در سقف پارکینگ ریخت و حتی توصیه می شود که فاضلاب طبقه اول مطابق شکل  پس از دوباره عمودی شدن رایزر در کنار دیوار پارکینگ به آن بریزد. 

دو خمی که به قصد تغییر مسیر در رایزر فاضلاب وجود داشته باشد اگر زیر آن هیچ انشعاب افقی فاضلابی به رایزر نریزد  کافیست رایزر ونت را به بالای ان وصل کنیم و کاری با مسیر پایین دو خم نداریم

اگر تعداد طبقاتی که فاضلاب افقی آنها به بالای دوخم در رایزر می ریزد کمتر از 5 باشد دوخم کمتر از 45 درجه حتی با اتصال شاخه افقی فاضلاب به قسمت ممنوعه ونت نمی خواهد

 برای حالت دو خم با زاویه کمتر از 45 درجه، حتی اگر فاضلاب افقی 5 طبقه ساختمان یا بیشتر به قسمت بالای دو خم در رایزر بریزد و همچنین زیر دو خم فاضلاب افقی داشته باشیم  اگر دو فوت یا 60 سانت بالا و پایین خم انشعابی به رایزر نریزد ونت نمی خواهد

 اگر در دو خم با زاویه کمتر از 45 درجه انشعابی وجود داشت که در محدوده ممنوعه 60 سانت بالا و پایین دو خم به رایزر می ریزد و فاضلاب بیش از 5 طبقه بالای دو خم می ریخت این دو خم ونت می خواهد در این حالت اگر سایز لوله رایزر و دو خم بر اساس جدول سایز لوله افقی اصلی ساختمان انتخاب می توان ونت را حذف کرد

اگر تعداد طبقاتی که فاضلاب آن بالای دو خم با زاویه بیش از 45 درجه می ریزد کمتر از 5 طبقه باشد ونت نمی خواهد ولی ریختن فاضلاب در قسمت افقی دو خم  باید بعد از ده برابر قطر رایزر باشد یا در قسمت بالاتر از زانویی آن بالاتر از ارتفاع ذکر شده در جدول برای رایزر افقی شده باشد

 برای حالت دو خم با زاویه بیش از 45 درجه مانند حالت افقی شدن رایزر، اخرین انشعابی که فاضلاب 5 طبقه یا بیشتر  به بالای ان در رایزر می ریزد باید تا ارتفاع مشخصی مطابق جدول رایز افقی شده از زانو بالاتر باشد همچنین در این حالت دو فوت یا 60 سانت زیر دو خم هم نباید انشعابی به رایزر بریزد ولی با همه این شرایط این دو خم ونت می خواهد. همچنین سایز قسمت افقی باید بر اساس لوله اصلی افقی ساختمان باشد. در این حالت اگر سایز کل رایزر و دو خم یک سایز از جدول لوله افقی اصلی ساختمان بیشتر باشد و مساحت در قسمتهای رایزر و دو خم بیش از اندازه مجموع مساحت ونت و رایزر لازم باشد ونت را می توان حذف کرد 

 محل مناسب اتصال ونت دو خم را می توان در شکلهای زیر دید

 

نحوه تست لوله کشی فاضلاب ساختمان از مبحث 16 و مقررات آمریکا

گاهی دیده می شود مجری ابفا از نبود سایز خاصی از لوله فاضلاب چه پوش فیت و چه چسبی مثلا سایز 63 یا 75 میلی متر صحبت می کنند جدول زیر برای مارک رزاقی نشان می دهد که این ادعا دروغ است

ابعاد لوله های پی وی سی با ضرب دو عدد نشان داده می شود عدد اول قطر نامی و عدد دوم ضخامت است

لوله فاضلابی نیمه فشار قوی است و تا قطر 90 میلیمتر ضخامت 3 و در قطر بیشتر ضخامت 3.2 دارد

جدول زیر ضخامت لوله های پی وی سی بر حسب فشار کاری آنها را نشان می دهد. برای کاربری فاضلاب مسکونی لوله فشار نیمه قوی استفاده می شود و در بازار موجود است. در ردیفهای انتهایی جدول پارامتر اس ان بکار رفته که سفتی نامی یا همان انعطاف ناپذیری لوله است(این پارامتر مستقیما کلاس فشاری قابل تحمل لوله نیست). این پارامتر حاصل ضرب مدول الاستیسیته در ممان اینرسی سطحی سطح مقطع لوله تقسیم بر مکعب قطر متوسط لوله است. دقت شود که لوله پی وی سی نیمه فشار قوی (مناسب فاضلاب مسکونی) همان اس ان 4 یا 8 است که با مقایسه با رنج کاری و ضخامت لوله های پی وی سی صنعتی، فشار حدود 8  بار را تحمل می کند. لوله پی وی سی نیمه فشار قوی فاضلابی تا قطر 90 میلیمتر ضخامت 3 و در قطر 110 و 125 ضخامت 3.2 دارد

سه روش تست مرغوبیت لوله پی وی سی (پلیکا) عبور با خودرو در طول یا عرض لوله.ایستادن بر روی لوله. انداختن شاخه 6 متری لوله از حالت عمودی بر روی سطح سفت است و لوله نباید بشکند

در ایران داشتن نشان استاندارد الزاما نشانه مرغوبیت کالا نیست!!؟! فیلم تست مقاومت یک لوله پی وی سی با ضربه چکش نشان دهنده کیفیت آن است. ایا سازمان استاندارد نمی تواند همین تست ساده را انجام دهد!!؟؟

مزیت پوش فیت اینست که در رایزر 1.5 سانت کمتر از حد نهایی دو لوله را درهم فرو میکنند و با بست محکم میکنند سپس یک لوله در میان بست لوله ها را شل میکنند اینکار برای انبساط وانقباض ونشست وزلزله است

بهترین چسبهای لوله فاضلاب پی وی سی اتصال چسبی (پلیکا) دو چسب تارگت و تانژیت المانی هستند که چسب رازی انها را در ایران بسته بندی می کند

برای اتصال پی وی سی چسبی بین دو لوله بجای گرم کردن یکی و تبدیل ان به سر مادگی که غیر استاندارد است باید بین دو لوله از کوپلینگ یا به اصطلاح مجریها بوشن برای اتصال استفاده کرد

برای ترمیم ترک و شکستگی در جایی که نمی خواهیم بریده یا عوض شود از دو تکه زیر که با چسب و دو قطعه سفید رنگ دور لوله قفل می شوند استفاده می شود. قطعات سفید را می توان اخر برداشت

جدول شماره استاندارد لازم برای لوله های فاضلاب و اب باران

موارد متعددی در نقشه های تاسیسات باید مشخص باشد که در زیر می بینیم. سایز و جنس و محل عبور لوله ها از مهمترین این موارد است

لوله های فاضلابی که با اتصال پوش فیت یعنی با فشار جازدن و اورینگ متصل می شوند یا مانند پلیمر گلپایگان از جنس پی وی سی یو هستند و یا مثل نیوفلکس و سوپر درین از جنس پلی پروپیلن هستند. باید توجه داشت اگر قرار باشد اتصال پوشفیت دفن شود اولا باید در خاک یا ماسه نرم باشد و ثانیا سوکت یا همان محل اتصال دو لوله نوارپیچ شود که شیرابه بتن در آن نفوذ نکند و آب بندی آن بهم نریزد

ضریب انبساط پی وی سی کمتر از نصف پلی پروپیلنو چهار برابر فلزات است. پلی پروپیلن نرم و انعطاف پذیر حساب می شود و پی وی سی سفت. پلی پروپیلن تا 90 درجه تحمل دما دارد و پی وی سی تا 79 درجه

همانگونه که قبلا گفته شد لوله های فاضلاب بطور متداول از سه جنس پی وی سی و پلی پروپیلن و پلی اتیلن  هستند که این سه نوع را در شکل می بینیم پلی اتیلن که سیاه رنگ است باید طبق مبحث با جوش یعنی ذوب لوله به هم بچسبد پلی پروپیلن هم طبق مبحث باید پوش فیت به هم جا بخورد ولی پی وی سی می تواند بصورت پوش فیت جا بخورد یا با چسب به هم بچسبد. نکته ای که در اینجا اهمیت دارد این است که نباید دو جنس لوله را با هم ترکیبی استفاده کرد چون ضریب انبساط متفاوت و نرم شوندگی متفاوت احتمال نشتی در دماهای مختلف را بالا می برد به یک نمونه از حالت ترکیبی نادرست در زیر دقت فرمایید

 یک تصور عمومی اشتباه درباره مارک لوله و فیتینگ فاضلاب بخصوص پی وی سی سخت وجود دارد  که طبق مقررات ملی لازم است که مارک لوله و فیتینگ یکی باشد. در واقع طبق مقررات لازم است استاندارد فیتینگ و لوله یعنی جنس و سایز و ضخامت انها یکی باشد و نه مارک انها. این موضوع با نوار و پرایمر در لوله کشی گاز که حتما باید از یک مارک باشد متفاوت است. البته توجه شود که کیفیت ساخت لوله ها با یک استاندارد یکسان در ایران بسیار متفاوت است و بهتر است برای داشتن لوله کشی با کیفیت مشخص از یک مارک استفاده شود

یک سوپرونت که عمود بر بالای لوله فاضلاب زیر سقف در همان فاصله ای که باید ونت نصب شود نصب میشود و به هوا هنگام مکش در لوله اجازه ورود میدهد و نیاز به اتصال لوله ونت را از بین میبرد

ونت هنگام عبور فاضلاب،هوا را از جلوی راه بر میدارد و به پشت فاضلاب عبوری می رساند.کار اول را در ونتهای جدید شیر اجازه ورود هوا و کار دوم را مخزن فشار مثبت گیر زیر رایزر انجام میدهد

نحوه کارکرد شیرونت ورود هوا و منبع تعدیل کننده فشار هوای مثبت برای سیستمهایی که نمی خواهیم در انها از لوله کشی ونت استفاده کنیم. البته این سیستم هم گران است.
شیر ونت ورود هوا در واقع شیر یکطرفه ای است که در صورت وجود خلا یا مکش پشت جریان عبوری فاضلاب باز می شود و نمی گذارد مکش سیفون را خالی کند بنابراین در ابتدای انشعابات یعنی روی خط وسیله بهداشتی نصب می شود. مخزن تعدیل فشار مثبت هوا بادکنکی در خود دارد که هنگام عبور فاضلاب در جلوی مسیر باد می شود و پس از عبور ان خالی می شود که فشار و خلا جلو و پشت جریان را می شکند. این مخزن در پایین رایزر فاضلاب همانجایی که انتهای رایزر ونت باید به رایزر فاضلاب وصل می شد به رایزر وصل می شود

 

شیرهای ونت عبور هوا شیرهایی هستند یکطرفه که هنگام ایجاد خلا در پشت جریان فاضلاب باز می شوند و با اجازه به ورود هوا خلا را می شکنند و احتمال مکش اب درون سیفونها را از بین می برند. محل و شیوه های عملی مناسب برای این شیرها برای یک وسیله بهداشتی و همچنین یک گروه حمام کامل بر اساس ونت تر و مجموعه ای از رو شویی ها در شکلها نشان داده شده است. توجه شود که محل اتصال ونت باید بر روی وسایل علمک دار باشد و سایز لوله علمک که به عنوان ونت دستگاههای دیگر در حمام کامل استفاده می شود نباید از 75 میلی متر کمتر باشد. ترتیب ونت تر روشویی و بعد کفشوی و بعد توالت و بعد رایزر خواهد بود

برای ساختمان های 5 طبقه یا بیشتر که مطابق مقررات رایز ونت تا پایین ساختمان ادامه می یایبد نوعی انشعاب برای رایزر به عنوان سوونت وجود دارد که استفاده از ان مزیتهای زیر را دارد:
1. در این حالت رایزر ونت وجود ندارد
2. ظرفیت  دی اف یو مجاز فاضلاب که به رایزر می ریزد را افزایش می دهد.
در این نوع ونت انتهای پایینی رایزر فاضلاب باید یک لوپ یا حلقه داشته باشد. فاصله دو قطعه سوونت در رایزر نباید از 5 متر بیشتر باشد

نمونه یک کفشور با شیر یکطرفه سوپاپی (دیسکی) در زیر آن

جزییات یک سیفون چربی گیر به روایت کتاب تاسیسات بهداشتی ساختمان در تصویر زیر دیده می شود. همانگونه که می بینیم سیفون پر از آب چربی عبوری را منجمد می کند و ته سیفون درون سینی می ماند تا سیفون باز شود و چربی از آن خارج گردد

در تصاویر زیر جزییات اجرایی کفشوهای دارای سبد آشغالگیر مخصوص آشپزخانه ها دیده می شود که می توان سبد آنها را براحتی خالی کرد

کفشوی با چاه بست سر خود و سیفون سرخود بصورت پیاله ای زیر ان که نیاز به قرار دادن سیفون در سقف طبقه زیرین را از بین می برد

توالت های شرقی سیفون سرخود هم در خارج موجود است که سنگ توالت مثل توالت غربی خودش سیفون هم هست و در این حالت نیازی نیست توالت در سقف طبقه پایین سیفون داشته باشد

دستگاه بسیار جالب برای باز کردن مجرای لوله های فاضلاب که ساخت سوپرپایپ و برای لوله های تا سایز 150 می باشد

به گفته سازندگان لوله فاضلاب بهتر است نشت این لوله ها با اب گرم تست شود چون آب سرد برخی نشتها را نشان نمی دهد به همین قیاس می توان گفت تست بهتر است در ساعات و روزهای گرم باشد

سوال : آیا بهتر نیست که برای تست فاضلاب و ونت ساختمان بجای آب از هوا استفاده کرد که صرفه جویی شود.
پاسخ: خیر
توضیح: در مبحث ۱۶ مقررات ملی همانطور که در تصویر دیده می شود تست با هوا با فشار ۳ متر اب مجاز است ولی در مقررات آمریکا که مرجع ترجمه مبحث ۱۶ است برای تست با هوا در اولین جمله شرطی گذاشته که شامل لوله کشی های مسکونی در ایران نمی شود.مقررات آمریکا(در تصویر): «تست لوله فاضلاب پلاستیکی با هوا مجاز نیست». دلیل این امر این است که تست با هوا یک فشار متقارن به لوله وارد می کند که برآیند کل نیرو ها بر لوله صفر می شود در حالیکه در تست با آب با همان فشار یک نیروی برآیند رو به پایین هم ایجاد می شود (ناشی از وزن آب). در لوله های پلاستیکی بدلیل وزن پایین لوله، وزن آب و این نیروی متقارن بسیار بیشتر از وزن خود لوله است و باید این بارگذاری حتما تست شود ولی در لوله کشی فاضلاب چدن-گالوانیزه تحمل وزن خود لوله تا حدی مسأله بار نامتقارن را شبیه سازی می کند.
متاسفانه نمونه های اشتباه و جاماندن مطلب در ترجمه مقررات آمریکا برای استفاده در مقررات ملی ایران مشابه آنچه در بالا گفته شد وجود دارد.

کندن بتن برای جوش کردن بست لوله های فاضلاب به ارماتور ممنوع است. راه حل گذاشتن ارماتور انتظار از قبل از بتن ریزی یا زدن میخ در بتن با میخکوبهای چاشنی خور یا بادی یا برقی است

راه دیگر اتصال بست لوله های فاضلاب به بتن استفاده از انواع پیچهاست.ابتدا با دریل بتن را سوراخ میکنند و پیچهای فوق را درون ان قرار میدهند و با بستن انها پیچ در دیواره بتن قفل میشود

یک نوع بست پیچی جالب لوله فاضلاب مربوط به کارخانه ای خارجی. دقت شود همانطور که قبلا در کانال دیده اید کندن بتن برای اتصال بست به میلگرد ممنوع است و بهترین راه اتصال بستها به بتن میخ کوبها و پیچ کردن درون بتن است. البته کارگذاری میله گرد انتظار هم راه حل دیگری است ولی چون طراحیهای تاسیسات معمولا قابل اجرا نیستند و مجریها هم ذی صلاح نیستند احتمال تغییر زیاد در نقشه در هنگام اجرا بسیار بالاست و میله گردهای انتظار ممکن است جای مناسب نباشند. روش دیگر سوراخ کردن قسمت غیر تیرچه است که از ان میلگردهای تی شکل عبور می دهند و بست را در زیر سقف به ان جوش می دهند در خارج به دلیل منطقی بودن نرخ دستمزد نیروی کار ماهر (زیاد بودن ان) سعی می شود امور ساختمانی با روشهای سریعتر انجام شود و صرفه جویی در هزینه کارگر قیمت بالاتر تجهیزات و مصالح پیشرفته تر و نوین مورد استفاده را تا حدی جبران می کند

نمونه نقشه فاضلاب و ونت و آب باران

چاه فاضلاب